Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama

Wylewanie żuru i palenie słomianej kukły, czyli o wielkanocnych zwyczajach na Śląsku

Święta wielkanocne na Górnym Śląsku mają swoją bogatą tradycję. Wiążą się z nią liczne religijne i ludowe obrzędy. Niektóre z nich przetrwały do dziś.
Wylewanie żuru i palenie słomianej kukły, czyli o wielkanocnych zwyczajach na Śląsku

W Wielką Środę, nazywaną dawniej "środą żurową", należało pozbyć się z domu wszystkich "żurów", czyli po prostu brudów. Zbierano stare, nieprzydatne rzeczy, które następnie podpalano, aby definitywnie przegonić zimę. Określenie "środa żurowa" miało także inne znaczenie. Podczas Wielkiego Postu na Śląsku jadano głównie żur i śledzie, dlatego też w Wielką Środę wylewano żur, zakopywano zakwas i śledzie, zamykając w ten sposób okres postu. Innym znanym zwyczajem w tym dniu było palenie, tzw. "Judosza", czyli 3-metrowej słomianej kukły, ozdobionej kolorowymi wstążkami oraz naszyjnikiem z 30 srebrnikami. Obrzęd ten miał symbolizować ginące zło i duchowe odrodzenie.

W Wielki Czwartek w kościołach milkły dzwony, dlatego też w niektórych miejscowościach na Górnym Śląsku chłopcy  wychodzili z domów w wyznaczonych godzinach i hałasowali klekotkami lub grzechotkami. Kiedyś też zasłaniano w domach lustra oraz obrazy – był to sposób okazywania smutku i przeżywania męki pańskiej.

W Wielki Piątek praktykowano zwyczaj związany z kultem wody dla upamiętnienia przejścia Jezusa przez rzekę Cedron. W godzinach porannych udawano się do najbliższej studni, potoku bądź strumienia i obmywano się w zimnej wodzie. Według wierzeń, woda miała moc nie tylko zdrowotną, ale też oczyszczającą, zmywającą grzechy. 

W Wielką Sobotę, zarówno kiedyś, jak i dziś, odbywa się święcenie pokarmów. Obecnie obrzęd ten jest o wiele bardziej symboliczny – żywność umieszczamy w koszyczku i udajemy się z nim do kościoła. Dawniej potrawy układano na stołach bądź przy kapliczkach, a ksiądz chodził od domu do domu, aby je poświęcić.

Niedziela Wielkanocna zawsze kojarzyła się z uroczystym śniadaniem i dzieleniem się jajkiem, po którym zwykle odbywało się poszukiwanie "zajączka", czyli jajek lub słodyczy pochowanych w ogródku. Z kolei Poniedziałek Wielkanocny, zwany lanym poniedziałkiem, to dzień, na który szczególnie czekały panny  na wydaniu. Wierzono, że oblanie ich wodą zapewni im płodność oraz urodę.

Fot. pixabay.com


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: Krytyczny KrytykTreść komentarza: Żeby za kilka lat prezydenta Michałka kijami ludzie z Chorzowa nie gonili, jak oprócz Ruchu wszystko będzie zaniedbane.Data dodania komentarza: 18.03.2025, 12:53Źródło komentarza: Iskrzy na linii KPR Ruch Chorzów - Miasto Chorzów. "Powinien wiedzieć, że wypowiada się już nie jako kibic, a jako prezydent"Autor komentarza: KarambaTreść komentarza: Rozumowanie urzędu& michalka jest proste. Został prezydentem tylko po to by "wybudować"stadion przy cichej6. Reszta to nieważne detale . I jak na razie ta"budowa" idzie jak po grudzie o ula w ogóle się uda .Data dodania komentarza: 18.03.2025, 10:13Źródło komentarza: Iskrzy na linii KPR Ruch Chorzów - Miasto Chorzów. "Powinien wiedzieć, że wypowiada się już nie jako kibic, a jako prezydent"Autor komentarza: MagdaTreść komentarza: Nowy konserwator miejski Anna Piontek, zasłania się działaniami swojego poprzednika sprzed dwóch lat. Nie stać jej na własne decyzje? To za co bierze pensję?Data dodania komentarza: 14.03.2025, 18:26Źródło komentarza: Co z historyczną trybuną krytą na stadionie przy Cichej 6?Autor komentarza: ObserwatorTreść komentarza: tam jest ruch dwukierunkowy.Data dodania komentarza: 7.03.2025, 19:01Źródło komentarza: Wybudują nowy wiadukt na ul. Nowej. Prace ruszą w maju i potrwają półtora rokuAutor komentarza: SepTreść komentarza: Przy hotelu był wypadek a dokładniej na skrzyżowaniu z ul.Dąbrowskiego.Urząd Skarbowy jest 500m dalej.Data dodania komentarza: 7.03.2025, 16:38Źródło komentarza: Uciekał po kolizji, doprowadził do kolejnej. Jedna osoba w szpitalu J Autor komentarza: Tuba ChorzowaTreść komentarza: Uwaga! Do końca tygodnia (09.03.2025) na hasło "Tuba Chorzowa" otrzymacie 20% zniżki na wszystkie zapiexy w TODOJUTRA w Chorzowie (ul. Wolności 43).Data dodania komentarza: 5.03.2025, 13:24Źródło komentarza: “Trzeba mieć smaczny produkt, dobry plan i życzliwych ludzi wokół siebie”
Reklama
Reklama