Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
niedziela, 16 marca 2025 13:43
Reklama

Szlak Zabytków Techniki świętuje 10-lecie [Wideo]

Minęło już 10 lat od utworzenia Szlaku Zabytków Techniki. Z okazji jubileuszu przygotowano kilka wydarzeń specjalnych. Najbardziej spektakularne, odbędzie się 15 grudnia, na terenie Kompleksu Sztygarka i Szybu Prezydent w Chorzowie.
Szlak Zabytków Techniki świętuje 10-lecie [Wideo]

Hucznie na "Sztygarce"

Świętować 10-lecie istnienia Szlaku Zabytków Techniki będziemy przez dwa dni, 14 i 15 grudnia. Wydarzenia zorganizowane z okazji tego jubileuszu odbędą się w Zabrzu, Tychach i właśnie w Chorzowie. To, budzące największe zainteresowanie, czeka nas już dziś w Magazynie Ciekłego Powietrza, znajdującym się nieopodal Szybu Prezydent.

- O godz. 20:00 rozpocznie się wydarzenie interdyscyplinarne "Miejsce z ognia i ciemności", łączące słowo, muzykę i obraz. W jego ramach zaplanowano słowo wprowadzające dr. Jacka Kurka z Muzeum w Chorzowie, a następnie koncert zespołu Nervy. Muzyków wspierać będzie orkiestra dęta. Tłem koncertu będzie opowieść o industrialnych dziejach regionu przy użyciu „ożywionych” archiwalnych fotografii. Animowane obrazy przygotowane specjalnie na tę okazję przez Michała Rodzińskiego, będą miksowane na żywo przez Jana Dybałę jr. do energetycznej muzyki zespołu – informują organizatorzy.

Minęło już 10 lat od utworzenia Szlaku Zabytków Techniki.

 

 

 

Trochę histori...

Przy okazji obchodów 10-lecia Szlaku Zabytków Techniki, warto również przypomnieć historię KWK "Prezydent". Zanim przystąpiono do remontu tutejszego szybu oraz terenów wokół niego (2009 r.), a kompleks został włączony do SZT (2010 r.), obiekt liczył sobie już ponad 100 lat! Jak powstała pierwsza kopalnia w naszym mieście?

Ks. Ludwik Bojarski, ówczesny proboszcz starochorzowskiej parafii, jako pierwszy wskazał na złoża węgla kamiennego w okolicy Chorzowa. 1 marca 1787 roku otrzymał nadanie górnicze dla kopalni „Furstin Hedwig” („Księżna Jadwiga”). Kopalnia ta zaprzestała wydobycia węgla w 1790 roku ze względu na jego złą jakość. W 1805 roku klasztor miechowski otrzymał nadanie na „Neue Hedwig” („Nową Jadwigę”). Kopalnia znajdująca się w rejonie Góry Redena została przejętą przez kopalnię „Król” w 1906 roku.

I właśnie ta kopalnia stanowiła rdzeń historii kopalnictwa węgla kamiennego w Chorzowie do 1995 roku. Dzieje kopalni sięgają 1791 roku, kiedy to pod nazwą „Prinz Carl zu Hessen” („Książe Karol Heski”) rozpoczęła wydobycie w rejonie dzisiejszej stacji kolejowej Chorzów Miasto. Powstała ona z inicjatywy hrabiego Redena. Od 1800 roku pod nazwą „Konigsgrube” („Król”) szybko się rozrastała i z czasem podzielona została na cztery pola wydobywcze: Zachodnie (1860- św. Barbara), Wschodnie (1846- św. Jacek, potem Prezydent), południowe (1869- Król Piast) i północne (1898- Wyzwolenie)- nazwy polskie obowiązywały od 1922 roku.

Już w pierwszym okresie swojego istnienia należała do największych i najlepiej wyposażonych kopalń na Górnym Śląsku. W 1873 roku roczne wydobycie kopalni „Król” po raz pierwszy przekroczyło milion ton węgla. W latach trzydziestych XX wieku kopalnie przedzielono na dwie – „Prezydent Mościcki” (pola wsch. i płd.) i Barbara-Wyzwolenie (pola płd. i zach.). W 1870 roku powstała kopalnia Graffin Laura (od 1936 roku- Chorzów) w Chorzowie Starym. 1970 roku kopalnię Barbara – Wyzwolenie i Chorzów połączono w jedną o nazwie Barbara – Chorzów. Kopalnię Prezydent włączono jako rejon do kopalni Polska w Świętochłowicach. Koniec eksploatacji tej pierwszej nastąpił w 1993 roku, a drugiej w 1995 roku.

W ciągu 200 lat wydobyto spod powierzchni dzisiejszego Chorzowa ok. 155 mln ton węgla. Obecnie fragmentem jednej z najstarszych i najdłużej „fedrujących” kopalń górnośląskich i najcenniejszym reliktem górnictwa węglowego w Chorzowie jest wieża nadszybowa w pobliżu góry Redena. Została wybudowana w 1933 roku według projektów inżyniera Ryszarda Heilemana z Katowic, który wykorzystał francuskie wzory technologiczne. Jej budowa finansowana była przez kapitał polsko-francuskiej spółki Skarboferm. Początkowo szyb nosił nazwę Wielki Jacek. W 1937 roku nazwę zmieniono na Prezydent, na cześć prezydenta RP Ignacego Mościckiego związanego przez lata z Chorzowem.

Wieża wyciągowa o żelbetonowej konstrukcji wysokości 42,5 metra- jako jedna z najnowocześniejszych wówczas w Europie- posiadała dwa koła linowe o średnicy 5,5 metra ustawione równolegle obok siebie. Wraz z całym urządzeniem towarzyszącym w tym skipem o pojemności 10 ton była w stanie wydobyć na powierzchnię ponad 500 ton węgla na godzinę. W 1996 roku szyb zasypano i od tego czasu wieża przestała pełnić swoją pierwotną funkcję.

Bibliografia:

- „Zeszyty Chorzowskie”, Zbigniew Kapała;

- J. Drabina, Historia Chorzowa od 1868 do 1945 roku, Chorzów, 1999.

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: MagdaTreść komentarza: Nowy konserwator miejski Anna Piontek, zasłania się działaniami swojego poprzednika sprzed dwóch lat. Nie stać jej na własne decyzje? To za co bierze pensję?Data dodania komentarza: 14.03.2025, 18:26Źródło komentarza: Co z historyczną trybuną krytą na stadionie przy Cichej 6?Autor komentarza: ObserwatorTreść komentarza: tam jest ruch dwukierunkowy.Data dodania komentarza: 7.03.2025, 19:01Źródło komentarza: Wybudują nowy wiadukt na ul. Nowej. Prace ruszą w maju i potrwają półtora rokuAutor komentarza: SepTreść komentarza: Przy hotelu był wypadek a dokładniej na skrzyżowaniu z ul.Dąbrowskiego.Urząd Skarbowy jest 500m dalej.Data dodania komentarza: 7.03.2025, 16:38Źródło komentarza: Uciekał po kolizji, doprowadził do kolejnej. Jedna osoba w szpitalu J Autor komentarza: Tuba ChorzowaTreść komentarza: Uwaga! Do końca tygodnia (09.03.2025) na hasło "Tuba Chorzowa" otrzymacie 20% zniżki na wszystkie zapiexy w TODOJUTRA w Chorzowie (ul. Wolności 43).Data dodania komentarza: 5.03.2025, 13:24Źródło komentarza: “Trzeba mieć smaczny produkt, dobry plan i życzliwych ludzi wokół siebie”Autor komentarza: prezesTreść komentarza: Niech Michałek popatrzy na Morawieckiego.Morawiecki da 100 milionów Nawrocki też i stadion stoi, a Chorzów się wali!Taczka już przygotowana.Data dodania komentarza: 27.02.2025, 20:31Źródło komentarza: Kolejny przedstawiciel PiS-u uzupełnia prezydium chorzowskiej rady miastaAutor komentarza: chTreść komentarza: Co w końcu się liczy w meczu ? Bo to była żenada . A tu marzy się stadion jakim kosztem -kosztem mieszkańcówData dodania komentarza: 25.02.2025, 13:59Źródło komentarza: Mecz Mistrzów: rekord frekwencji, tetris na murawie i awantura o race
Reklama
Reklama