Z legendy o św. Barbarze wiemy, że ta miała być córką bogatego kupca Dioskura z Heliopolis w Bitynii. Ojciec poganin był wysoko postawionym urzędnikiem. Gdy dowiedział się, że jego córka została chrześcijanką, najpierw próbował zmusić ją do wyparcia się swojej wiary, a później, gdy Barbara odmówiła, miał na nią donieść do władz i uwięzić w wieży. To właśnie tam, podczas pobytu, objawił się świętej anioł z kielichem i hostią.
Niestety, mimo że Barbarze udało się wydostać z wieży z pomocą murarzy, krótko po jej ucieczce dopadli ją wysłannicy ojca. Zginęła śmiercią męczeńską przez ścięcie głowy mieczem. Przed samą śmiercią poddana została wielu okrutnym torturom.
Historia ta jest oczywiście tragiczna, ale trzeba zadać sobie pytanie czy wydarzyła się naprawdę? Na to zagadnienie nie da się niestety jednoznacznie odpowiedzieć, a wątpliwość czy św. Barbara tak naprawdę istniała, są dalej żywe. Niepewność bierze się z faktu, że Barbara znana jest głównie ze średniowiecznej legendy, a do dziś nie ma dowodów na to, że święta była postacią historyczną.
To właśnie z tego powodu w 1969 roku postać została wykreślona z ogólnego kalendarza rzymskiego (Calendarium Romanum generale) utworzonego z inicjatywy papieża Pawła VI.
Patronka górników i dobrej śmierci
Choć wątpliwości co do istnienia tej postaci są silne, to św. Barbara nadal jest przedmiotem kultów lokalnych. Szczególnie zakorzeniona została w tradycji na Górnym Śląsku, z racji występowania na tym obszarze wielu kopalń czu hut. Barbara jest wszakże patronką górników, hutników czy robotników (ale też opiekunką w czasie pożarów czy chorych na dżumę...). Z racji na swoją niespodziewaną i szybką śmierć związana jest z zawodami, którym takowa grozi.
Barbara od zawsze najmocniej czcona była jednak przez górników. Źródeł możemy poszukiwać w tym, że w trakcie ucieczki przed świętą miały rozstąpić się skały i to właśnie w jaskini mogła na chwilę znaleźć schronienie. Z tego powodu, w tradycji mocno przejawia się modlitwa do Barbary o opiekę oraz pomoc w razie nieszczęścia, które spotka pracowników kopalń po zjeździe na dół.
Powszechnie wierzy się, że Barbara ukazywała właściwą drogę zbłąkanym, a umierającym na dole pomagała przyjąć Najświętszy Sakrament.
Tradycje oraz obchody Barbórki
Dzień w kalendarzu, kiedy to Barbara wspominana jest szczególnie, wypada 4 grudnia. To właśnie wtedy obchodzona jest Barbórka nazywana przez niektórych Dniem Górnika.
Tradycyjnie obchody tego dnia rozpoczynają się poranną uroczystą mszą świętą w kościele bądź cechowni przy figurce św. Barbary. Następnie odbywają się przemarsze, podczas których górnicy ubrani są w mundury górnicze. Całości towarzyszy muzyka grana przez orkiestrę górniczą. To również tego dnia odbywają się spotkania, akademie oraz koncerty czy specjalne bale.
Święta Barbara w Chorzowie
W Chorzowie kościół pod wezwaniem św. Barbary znajduje się przy ulicy 3 maja. Parafia ta była pierwszą rzymskokatolicką jaka powstała w Królewskiej Hucie. 21 listopada 1852 roku miała miejsce uroczystość poświecenia nowej świątyni, której dokonał ksiądz kanonik Alojzy Ficek. Kilka lat po otwarciu, w 1859 r. dobudowana została wieża kościoła.
W 1853 roku na prośbę górników, świątynia otrzymała obraz św. Barbary, który pochodził z kopalni węgla kamiennego Król (Königsgrube).
Chorzowska parafia w tym roku miała okazję obchodzić 172. rocznicę powstania.
Źródło: zwrot.cz / Lekcjareligi.pl / Wikipedia
Obraz: Męczeństwo św. Barbary, Lucas Cranach starszy, około 1511-1514,
Fot. Martyna Majewicz
Napisz komentarz
Komentarze